İspanyol yazar Miguel De Cervantes’in Don Kişot romanından “Hasat kancası, valimin asasından elime daha iyi uyuyor; Karmakarışık bir doktorun sefaletine maruz kalmaktan ziyade gazpacho doldurmayı tercih ederim…”
Endülüs bölgesinde, çoğunlukla soğuk olarak servis edildiği bilinen bu popüler çorbanın, Yunanistan ve Roma’dan değil, aynı zamanda Moor ve Arap kültüründen de birçok farklı etki aldığı düşünülüyor. Orjinal versiyonunda bayat ekmek, zeytinyağı ve sarımsak karıştırılır, su veya sirke gibi bir sıvı harç içinde bir araya getirilirdi.
Janet Mendel, gazpacho kelimesini ufak ve küçük parçalar anlamına gelen eski Latince “Caspa” kelimesinden geldiğini düşünüyor.
GAZPACHO NEREDEN GELDİ
Bu çorbanın tarihi ilk olarak Roma İmparatorluğu’na dayanmaktadır. Roma İmparatorluğu askerleri, yolculuklarında bayat ekmek, sarımsak ve zeytinyağı taşırlardı. Daha sonra malzemeleri bir kapta su ile karıştırıp çorba şeklinde tüketirlerdi.
Gazpacho çorbasının asıl hikayesi İspanya’nın güneyindeki Endülüs’e aittir. Burada bağlarda, zeytin tarlalarında, narenciye bahçelerinde, buğday tarlalarında veya mantar ormanlarında çalışan işçilere yemeklerinde ekmek ve yağ verilirdi. Suya batırılmış ekmek, lezzet için yağ, sarımsak ve tuz kullanılarak basit bir çorba yapılırdı. Dornillo adı verilen geleneksel büyük ahşap bir kasede karıştırılırdı. Gazpacho sıcak güneş altında çalışan işçilerin besin ihtiyaçlarını sağlamalarını, susuzluklarını gidermelerini ve ferahlamalarını sağlardı.
Rivayete göre daha sonraları Christopher Columbus bu çorbayı İspanya’dan yaptığı yolculuklarda yanına aldı, Amerika’dan domates, salatalık, biber gibi sebzeleri getirdi ve gazpachonun içine dahil etti sonrasında çorba en çok bilinen halini aldı. Günümüzde gazpacho dünyanın birçok yerinde orjinal ve farklı versiyonlarıyla mutfaklarda yapılmaktadır.
TÜRLERİ
- Arjamolho: Izgara sardalya ile servis edilen Portekizli Gazpacho çeşididir.
- Ajo Blanco: Tarifi sarımsak, ekmek, badem, sirke, zeytinyağı ve üzüm ile yapılır. Fas kökenlidir.
- Salmorejo: Domates, ekmek, zeytinyağı ve sarımsak kullanır, üzerinde jambon ve haşlanmış yumurta ile servis edilir.
- Cojondongo: Çok koyu bir çorba, çoğu insan buna çorba yerine salata demeyi tercih ediyor. Sarımsak, maydanoz, domates ve yeşil biber ile yapılır.
- Gazpacho manchego: İspanya’nın Mancha bölgesinde çıkmış olan bu tarif, bilinen gazpachonun en farklı halidir. Genellikle tavşan eti olmak üzere et, haşlanmış katı yumurta ve mantar kullanılır, ılık servis edilir. Malzemeler ayrı bir kapta getirilir ve isteğe göre eklenir.
- Vichyssoise: Bir Fransız tarzı olan bu gazpacho pırasa püresi, soğan, patates, krema ve tavuk karışımından yapılır.
Bizim gazpacho tarifimize de göz atmanızı tavsiye ederiz.
